تحلیل حلقه‌های سنجه رسوبی فرسایش بین‌شیاری در رگبارهای پیاپی تحت شرایط آزمایشگاهی

Authors

  • محبوبه کیانی هرچگانی پژوهشگر پسا دکتری (تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان) گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تربیت مدرّس و عضو انجمن آبخیزداری ایران
  • پری سعیدی دانش‌آموخته دکتری گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع‌طبیعی، دانشگاه تربیت مدرّس
Abstract:

رسوب‌نمودها و حلقه‌های سنجه رسوب به‌عنوان ابزارهایی مهم و مناسب در تحلیل رفتار رسوب با تغییرات دبی و درک نقش کنترل‌کنندگی دبی در تولید رسوب در وقایع رگباری محسوب می‌شوند. از این‌رو بررسی رفتار و تغییرات رسوب معلق طی رگبار و در قالب حلقه‌های سنجه رسوبی از اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های مدیریتی برخوردار می‌باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف تحلیل رسوب‌نمود و حلقه‌های سنجه رسوبی رگبارهای پیاپی در شرایط شبیه‌ساز باران و پلات‌ آزمایشگاهی در یک نوع خاک تهیه‌شده از منطقه کجور در استان مازندران برنامه‌ریزی شد. به این منظور شبیه‌سازی آزمایش‌ها در پلات‌های 6 × 1 متر در شیب‌ 5 درصد و در شدت‌های بارندگی 30 و 90 میلی‌متر بر ساعت طی شش رگبار پیاپی به‌وسیله شبیه‌ساز باران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیان‌گر افزایش عمق رواناب کل با افزایش تعداد رگبارهای پیاپی در شدت بارندگی 30 میلی‌متر بر ساعت از 78/8 میلی‌متر در رگبار اول به 05/15 میلی­متر در رگبار ششم و در شدت بارندگی 90 میلی‌متر بر ساعت از 28/9 میلی‌متر در رگبار اول به 03/11 در رگبار ششم بود. اما هدررفت خاک رفتار پیچیده‌تری نسبت به عمق رواناب داشت به‌نحوی‌که یک کاهش ناگهانی در هدررفت خاک در توالی چهارم بر خلاف بقیه توالی‌ها رخ داد. در نهایت نتایج حاصل از حلقه‌های سنجه رسوبی در رگبارهای پیاپی تحت شدت بارندگی 30 و 90 میلی‌متر بر ساعت نشان‌دهنده تنوع رفتاری رسوب خروجی در مقایسه با تغییرات دبی در قالب شکل‌های مختلف حلقه‌های سنجه شامل ساعت‌گرد، پاد ساعت‌گرد و نیز مرکب بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر رگبارهای متوالی بر مولفه‌های فرسایش پاشمانی طی دو شدت مختلف بارندگی در شرایط آزمایشگاهی

واضح است که هیچ فرسایشی اتفاق نمی‏افتد مگر اینکه ابتدا جدایش توسط قطرات باران یا رواناب رخ دهد. فرسایش ناشی از اثر قطرات باران (RIIE) در نتیجۀ انرژی قطرات باران اتفاق می‏افتد. بدین‌منظور مجموعه‏ای از آزمایش‏ها برای بررسی اثر رگبارهای متوالی بر مؤلفه‏های RIIE (مانند پاشمان بالادست، پاشمان پایین‏دست، پاشمان خالص، پاشمان کل و نسبت پاشمان بالادست/پایین‏دست) برنامه‏ریزی شد. آزمایش‏ها تحت شدت‏های بار...

full text

بررسی فرایندهای فرسایش بارانی در خاکدانه‏ها تحت شرایط آزمایشگاهی در خاک‏های آهکی شمال غرب زنجان

فرایندهای فرسایش بارانی در کنار ویژگی‏های باران تحت‌تأثیر مقاومت خاکدانه‏ها نیز قرار می‏گیرند. این پژوهش به‌منظور بررسی حساسیت خاکدانه‏ها در خاک‏های با بافت مختلف به فرایندهای فرسایش بارانی انجام گرفت. آزمایش در 30 نمونه خاک با چهار گروه بافتی و با تکرار‏های متفاوت انجام شد. برای این منظور 90 جعبه‏ محتوی خاکدانه‏های 6 تا 8 میلی‏متر تهیه و به‌مدت 30 دقیقه زیر دستگاه شبیه‏ساز باران قرار گرفتند. ن...

full text

ارزیابی مدل WEPP برای برآورد فرسایش بین‌شیاری در شرایط آزمایشگاهی

در دهه‌های اخیر به منظور شبیه‌سازی و تخمین فرسایش آبی، مدل‌های فرآیندی مختلفی ارائه شده ‌است که ادعا می‌شود بر اساس فرآیندهای مؤثر در فرسایش خاک استوار هستند. از جمله مهمترین این مدل‌ها، مدل‌ WEPP است که در آن به منظور تخمین میزان فرسایش (جداشدن ذرات از بستر خاک و انتقال آن‌ها)، بین فرآیندهای بین‌شیاری و شیاری تفکیک قائل شده‌ و برای هرکدام معادله جداگانه‌ای ارائه نموده است. در تحقیق حاضر به منظ...

full text

بررسی فرایندهای فرسایش بارانی در خاکدانه‏ها تحت شرایط آزمایشگاهی در خاک‏های آهکی شمال غرب زنجان

فرایندهای فرسایش بارانی در کنار ویژگی‏های باران تحت تأثیر مقاومت خاکدانه‏ها نیز قرار می‏گیرند. این پژوهش به منظور بررسی حساسیت خاکدانه‏ها در خاک‏های با بافت مختلف به فرایندهای فرسایش بارانی انجام گرفت. آزمایش در 30 نمونه خاک با چهار گروه بافتی و با تکرار‏های متفاوت انجام شد. برای این منظور 90 جعبه‏ محتوی خاکدانه‏های 6 تا 8 میلی‏متر تهیه و به مدت 30 دقیقه زیر دستگاه شبیه‏ساز باران قرار گرفتند. ن...

full text

مطالعه آزمایشگاهی پیشروی زبانة رسوبی در مخزن

در مطالعة حاضر با استفاده از یک کانال با بازشدگی در پلان و پروفیل طولی، پدیدة رسوب‌گذاری دلتایی4 در مخازن سدها5 مطالعه شده است. رسوب‌گذاری در شرایط بار کف6 و یا تشکیل دلتا در مخزن، تابع پارامترهای متعددی مانند: شکل هندسی مخزن7، شیب کف8، ویژگی‌های هیدرولوژیکی منطقه، شرایط هیدرولیکی جریان ورودی، نوع و میزان بار رسوبی ورودی به مخزن و . . . است. در این پژوهش تعدادی از پارامترهای موثر در مسئله، شامل...

full text

بررسی فرسایش بین‌شیاری و ارزیابی چند معادله در شرایط آزمایشگاهی با استفاده از شبیه سازی باران

به منظور بررسی اثر شیب بر فرسایش بین‌شیاری و ارزیابی برخی معادله‌ها برای تخمین این نوع فرسایش، سه نوع خاک با خصوصیات متفاوت با استفاده از یک فلوم زهکش‌دار به ابعاد 1*1*1/0 متر در شیب‎های مختلف تحت اثر بارندگی با شدتهای مختلف قرار گرفت. شبیه‌سازی باران با استفاده از یک دستگاه شبیه‌ساز با نازل منفرد جارویی با میانگین قطر قطرات 5/1 میلیمتر انجام شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که نوع رابطه بین شی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 49  issue 2

pages  293- 302

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023